Plan ve Bütçe Komisyonu’nda Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı 2021 Yılı Bütçesi üzerine partisi adına konuşan CHP İzmir Milletvekili Kamil Okyay Sındır, 2020’nin ilk on ayında Türkiye’nin dış ticaret açığının yüzde 76 büyüdüğü ve açığın 40 milyar doları aştığını ifade etti.
Ekonomide ihracat odaklı üretime ve katma değeri yüksek teknoloji üretimine dayalı politikaların esas alınması gerektiğini ifade eden Sındır, Gayrisafi yurtiçi hasılada AR-GE payına dikkat çekti.
‘5 milyonluk Singapur AR-GE’ye 9,89 milyar dolar ayırıyor; Türkiye ise 8 milyar dolar’
“AR-GE’nizi diğer ülkelerle rekabet ederek daha ileriye taşımak istiyorsanız, bunun oransal değil rakamsal değerine bakmanız lazım. İsrail, 16,35 milyar dolar, Kore 95,5 milyar dolar, Japonya 173 milyar dolar, Almanya 129,6 milyar dolar, ABD’e 551 milyar dolar AR-GE’ye bütçe ayırmış. 5 milyonluk bir ülke olan Singapur bile AR-GE’ye 9,89 milyar dolar ayırıyor. Türkiye 8 milyar dolar, tabii bu 6,9 TL’lik kur üzerinden, bunu yaklaşık 8 lira üzerinden düşünecek olursanız 7 milyar doları geçmiyor. AR-GE’ye ayrılan bu bütçeyle dünyayla yarışma şansımız yok. AR-GE’ye yönelik yapılacak yatırımlar, yüksek teknolojik ürün bazında da Türkiye’nin geleceğini mutlaka çok olumlu yönde etkileyecektir. Cari açığı, özellikle yüksek teknolojik ürün ihracatını arttırmakla azaltabiliriz. Tabii ki hukuk devletini, öngörülebilir bir piyasa düzenini ve kurumların bağımsızlığını sağlamak, yabancı yatırımcı özelinde gerekli güvenceleri yaratmak, yeni bir vergi düzenini getirmek olmazsa olmaz yapısal reformlardır.”
“İmalat sanayisinde dünyadaki ihracat payımız sadece binde 8,9; yüzde 1 bile değil.”
Türkiye ekonomisindeki daralmanın durdurulamaz bir hal aldığını ifade eden Sındır, “imalat sanayisinde dünyadaki ihracat payımız sadece binde 8,9; yüzde 1 bile değil. Bu şartlarda büyümemizi Almanya’nın bizi kıskanmasıyla ya da Amerika’nın çelme takmasıyla açıklamak pek gerçekçi değil. Ocak – Ağustos 2020 döneminde imalat sektörü ihracatı yüzde 13,3 gerilerken madencilik ve taş ocakçılığı yüzde 19 daralmış. Ocak-Ekim 2020 döneminde ihracatımız yüzde 9 daralarak 135,7 milyar dolara, yüzde 2,2 artan ithalatımız 175,9 milyar dolara çıkmış durumda. İlk on ayda dış ticaret açığımızın yüzde 76 büyüdüğü ve açığın 40 milyar doları aştığı bir ekonomik modelde sanayi ve ticaret politikasının başarısından nasıl söz edebiliriz? Böylesi bir modelde kronikleşmiş dış borç, reel sektör döviz açığının 165,2 milyar dolara çıkması, TL’deki aşırı değer kaybı ve cari açık, corona salgınındaki daralmalar da bir arada ve bunlar bir yerde bahane edilerek geçiştirilemez. Yabancıların ülkemizde tuttuğu sıcak paranın 55 milyar dolara kadar inmesini, dolarizasyonun yüzde 57’ye kadar tırmanmasını izah edemez. Bakınız kilogram başına son beş yılda ihracatımızın birim miktar değeri 1,69 dolara kadar geriledi. 2015 sonunda 1,81 doları bulan ihracatın birim değer bazında kilogram fiyatı ihracat artsa bile düşmeye devam ediyor” dedi.