Hükümet Millî Eğitim Akademisi adı altında Milli Eğitimde yeniden yapılandırma yasa tasarısı hazırladı. Tasarıda öğretmenlerin 3 yıllık sözleşmeli sonrasında da kariyer içermesi, Milli Eğitim Akdemisi’ nin eğitim ve uygulama merkezleri açma gibi yenilikler getirilirken, konunun uzmanları tasarının kamuoyunda yeterince bilgilendirme ve tartışma sürecini içermeden yasalaşması halinde sorunlara yol açabileceğine dikkat çekiyor.
Milli Eğitim Bakanı Yusuf Tekin öğretmen adaylarına yeni mezuniyet şartının getirileceğini duyurmuştu; buna göre öğretmen adaylarının lisans eğitimlerinin ardından ‘Milli Eğitim Akademisi’nde de eğitim alacaklarını açıklamış ve başarıyla mezun olan öğretmenlerin sözleşmeli olarak atanacaklarını ve kadro için 3 yıl bekleyeceklerini belirtmişti.
Buna dair genel Gerekçe Bölümünde:
‘Ülkemizde oldukça yetkin ve akademik olarak güçlü üniversitelerin ve özellikle eğitim fakültelerinin destek ve katkılarının alınması oldukça önemlidir. Bu Kanunla kurulan Millî Eğitim Akademisi ile Akademiye bağlı oluşturulacak Eğitim ve Uygulama Merkezlerinde istihdam edilecek uzman eğitim kadrosu aracılığıyla sistematik, sürdürülebilir ve birbirini tamamlayan mesleki eğitimler düzenlenmesi ve bu süreçte ilgili akademisyenlerin desteklerinin…’ başlangıç bölümlerinden sonra;
Öğretmenlik Meslek Kanunu kapsamında kurulması planlanan Milli Eğitim Akademisi’nde verilecek hazırlık eğitiminin süresi dört dönem olacak; bu süre öğretmen adayının mezun olduğu yüksek öğretim programına göre üç dönem olarak uygulanabileceği, tasarıda yer aldı.
Buna göre yeni öğretmenlik Meslek Kanunu’na göre 3 yıllık sözleşmeli öğretmenler, sonrasında bir yıllık kadro hazırlığı ve ardından başöğretmenlik dahil ileriki dönemler için kariyerde ayrı düzenlemeler ihtiva ediyor. Bu hazırlık sürecinin sonunda öğretmen adaylarından teorik dersler için 100 üzerinden 60, uygulama dersleri için 70 puan alması istenecek.
Madde: 15
‘Madde ile Millî Eğitim Akademisinde öğretmenlik mesleğine hazırlık eğitiminde başarılı olanlardan belirlenen şartları taşıyanların, hazırlık eğitiminin sonunda, teorik derslerde elde edilen başarı notlarının aritmetik ortalamasının %40’ı ve uygulamalı derslerden elde edilen başarı notlarının aritmetik ortalamasının %60’ın toplanmasıyla oluşan atamaya esas başarı puanı üstünlüğüne göre tercihleri de dikkate alınarak sözleşmeli öğretmen olarak istihdam edilmelerine yönelik düzenleme yapılmaktadır’
Öğretmen adayları eğitimde aday üç defa değerlendirmeye tabi tutulacak. Birinci değerlendirme puanının yüzde 20’si, ikinci değerlendirme puanının yüzde 30’u, üçüncü değerlendirme puanının yüzde 50’si alınarak uygulamalı ders başarı puanı belirlenecek. Adaylardan uygulamalı ders başarı puanı 100 üzerinden 70 ve üzerinde olanlar başarılı sayılacak. Eğitim sonunda, teorik derslerin başarı notlarının aritmetik ortalamasının yüzde 40’ı, uygulamalı derslerin başarı notlarının aritmetik ortalamasının yüzde 60’ı toplanarak atamaya esas başarı puanı belirlenecek.
Mali Yük Artıyor
Tasarıda Milli Eğitim Akademisi için öğretmen adaylarının mali desteği yanında; Akademi bünyesinde eğitim ve uygulama açma imkanı da getirilirken, bunun öğrenci sayısı, eğitim veren kadro ve bina tahsisi dahil yeni kadrolaşma için maliyet unsurunun da yüksek olacağı tahmin ediliyor.
Nitekim tasarıda Milli Eğitim Akademisi için adaylar, hazırlık eğitimi süresince her ay gösterge rakamının memur aylık katsayısı ile çarpımı sonucu bulunacak tutarda ödeme alacaklar. Bu düzenleme, öğretmen adaylarının maddi açıdan desteklenmesini amaçlıyor.
Bunun ekonomi açısından önemli bir yük getirmesi bekleniyor.
Ayrıca adaylardan uygulamalı ders başarı puanı 100 üzerinden 70 alma zorunluluğu bir şekilde ‘Mülakat’ içerip-içermediği net değil!
Öğretmenlerin Statüsüne İlişkin Tavsiye
Uzmanlar Millî Eğitim Akademisi’ nin tasarısında Öğretmenlerin statü değerlendirmelerine ilişkin ILO ve UNESCO ortak belgesi olarak 5 Ekim 1966 yılında kabul edilen ve Türkiye tarafından da onaylanan “Öğretmenlerin Statüsüne İlişkin Tavsiyesi”ne uygun düzenlemeler beklediklerini belirttiler.
“Öğretmenlerin Statüsü Tavsiyesi”, öğretmenlerin konumlarını güçlendirmeyi, haklarını geliştirmeyi ve korumayı amaçlarken aynı zamanda uluslararası düzeyde yapılmış bir toplu sözleşme niteliği taşımaktadır. 145 paragraftan oluşan belge, öğretmenlik mesleğinde işe alınma, işe alınmada seçme ve formasyon, mesleğe hazırlık, değişik düzeydeki öğretmenlerin mesleki sorunları, iş güvencesi, öğretmenin hak ve sorumlulukları, disiplin işleri ve mesleksel bağımsızlık gibi konuları kapsamaktadır. Temel ücret, çalışma süreleri ve koşulları, özel izinler, araştırma izinleri, tatil, eğitim-öğretim yardımcı personelleri, sınıf mevcutları, öğretmen değişimi, uzak bölgelerde ve kırsal kesimde çalışan öğretmenler ile ilgili özel düzenlemeler, aile yükümlülükleri olan öğretmenlerle ilgili düzenlemeler, sağlık, sosyal güvenlik ve emeklilik gibi konuların da olduğu temel bir belgedir.
Kanunda Tam Bir İhtiyaç Belirlemesi Yok
Kanun tasarısının teknik incelemeleri bir yana uzmanlar 2022 yılında hazırlanan bir kanunun gerekçeli iptali hususundaki iyileştirmeler bir yana, yeni bir kanun hazırlığını gerektiren sürenin bu kadar çabuk eskimesinin mantığı üzerinde de duruyorlar.
Kanun taslağında tam bir ihtiyaç belirlemesinin olmadığına işaret eden uzmanlar, ‘Bu kadar fazla fonlanan’ bir eğitim kadrosunun Türkiye’ nin eğitim kalitesi üzerindeki etkisinin detaylarının kamuoyunda yeterince tartışılmadığını; meslek örgütlerinden görüş alınmadığı ve dünya örnekleri üzerinde yeterince incelemelerin yapılmadığı iddialarını da gündeme getiriyor.
Üstelik tasarının Genel Gerekçe bölümü dahil yazılı metinde bazı dil yanlışlıkları da dikkat çekiyor.
‘Onlann; kazandıniması, başanlı, koşullannda…’ gibi!!