Manisa’da Gediz Havzası ve İl Su Kurulu toplantısı gerçekleştirildi. 27 Eylül 2024 Cuma günü Manisa ilimizde göreve yeni başlayan sayın valimiz Vahdettin Özkan, Gıda Tarım ve Orman Bakanlığı Su Yönetimi Genel Müdürü Afire Sever, Manisa Büyükşehir Belediye Başkanı Ferdi Zeyrek, MASKİ Genel Müdürü, Manisa İl Tarım Müdürü Metin Öztürk ile su konusunda söyleyecek sözü olan STK, gönüllüler be ilgili kurum ve kuruluşların, Manisa CBÜ temsilcilerinin bulunduğu bir toplantı gerçekleştirildi. Biz de arkadaşlarımızla birlikte Manisa Su Platformunu temsilen oradaydık. Çünkü suya sabuna dokunulacak her toplantıda, her platformda olacağız diye yola çıktık. Su üstüne hayal kurmakla başladı yolculuğumuz. Akademisyen ve gönüllülerden oluşan platformumuz 1 yılı aşkın süredir çalışmalar yapıyor, ilgili tarafları dinliyor, akademisyenlerin sunumlarını izliyor, artan kuraklık ve su sıkıntısına parmak basmaya çalışıyor. Geçtiğimiz günlerde yapılan Manisa Su Çalıştayı’na da katılarak görüşlerimizi sunmuştuk. Bugün de Gediz Havzası ve İl Su Kurulu toplantısında görüş ve önerilerimizi sunduk.
Gediz Ovası’nda her yıl yeraltı suyu 60 cm aşağıya çekiliyor. Su kirliliği her geçen gün artıyor. Temiz ve sürdürülebilir bir Gediz Havzası için;
1)Arıtma tesisleri bulunmayan Turgutlu, Bağyurdu, Muradiye ve Akhisar Zeytin İhtisas OSB lerin bir an önce modern ve günün şartlarına uygun atık su arıtma tesislerini yapmaları gerekir. Mevcut arıtma tesisleri olan OSB lerin takip ve ölçümler yakından ve dikkatlice izlenmelidir. OSB dışındaki işletmeler bu açıdan dikkatle izlenmelidir.
2)Tarım ilaçlarının kullanımı her geçen gün artarken, ilaçlama yapan çiftçilerimiz zehirli ilaç kutularını çevreye bilinçsizce atmaktadırlar. Hem bu plastik atıklar çevrede yok olmazken, ayrıca zehir saçmaktadır. Bu kutuların geri dönüşümü ve depozitolu hale getirilmesi ile ilgili tüm ülke çapında projeler yapılmalıdır.
3)Hala vahşi sulama yapılan Demirköprü ve Avşar Barajları bir an önce kapalı sulama yöntemine geçmelidir.
4)İzinsiz yapılmış olan su sondaj kuyuları için bir defaya mahsus kayıt altına alınabilmesi için af getirilmelidir. Yeni sondajların açılması engellenmelidir. Ruhsatlı ve ruhsatsız kuyuların teknolojik yöntemlerle ne kadar su kullandıkları yakından takip edilmelidir. Ruhsatlı kuyuların damlama yöntemi ile modern sulama yöntemleri ile hangi aralıklarla sulama yapacağı konusunda eğitimler verilmelidir. Ruhsatlı, damlaması var ama sulama ihtiyacı bilinmeden gereksiz ve durmada sabah akşam sulama yapılmasının önüne geçilmelidir.
5)Aşırı su kullanılan tarım ürünleri yerine bölgeye uygun tarım ürünlerinin üretim planlaması yapılmalıdır. Sulan bir mühendislik meselesidir.
6)Kuruyan Gölmarmara Gölü alanında tarımsal faaliyetler durdurulmalı ve koruma alanı oluşturulmalı, buranın canlandırılması için projeler yapılmalıdır.
7)Şehirlerde parklarda, evlerde, köylerde arazilerde yağmur hasadına yönelik çalışmalar yapılmalıdır. Dereler üzerine bentlerin yapılması suretiyle yeraltı suyunun beslenmesi sağlanmalıdır.
8)Başta MASKİ olmak üzere Tarım İl Müdürlüğü, Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği İl Müdürlüğü gibi Kırım’larda tüm sorunların tartışılıp çözüm önerilerinin üretileceği akademisyenlerden oluşturulacak Bilim Kuruları projesi hayata geçirilmelidir.
9)Arıtılmış içme suyunun tarımda ve sulamada kullanımının önüne geçilmelidir. Suyunu kendine uydurmaya çalışmak yerine kentini suyuna göre ayarlayan bir anlayış benimsenmelidir. Şehirlerde peyzajda çim alanları yerine kuraklığa uygun peyzaj yöntemleri hayata geçirilmelidir. Şehirlerde suyu geçirmeyen beton yığınları ile çevrenin kaplanmasına son verilmelidir. Şehir planları ve OSB ler yapılırken tarım arazilerinin işgal edilmesine son verilmelidir. (Orman müdürlüğüne ait fidanlığın korunması sağlanmalıdır) Belediyeler köy ve kırsal alanda hayvan içme suyu göletleri yapımına destek vermelidir. Her ilçe ve il merkezinde içme suyu tedarik edecek baraj veya göletler yapılmalıdır. Yeraltı suyu stratejik ve zor zamanlar için ayrılmalı, yerüstü suyundan maksimum kapasitede faylanılması için çalışmalar yapılmalıdır. Şehirlerde beklenilenin çok üzerinde kayıp kaçak oranları olduğu görülmektedir. Bu oranlar %20 nin altına çekilmelidir.
10)Suyun %60’ını kullanan tarımdır. Tasarruf önce tarımda su kullanımından başlamalıdır. Sonra sanayide kullanım konusunda titiz olunmalıdır. Okullarda ve toplumda suyun israfının ve kirletilmesinin önlenmesi konusunda ciddi eğitim çalışmaları yapılmalıdır. Sorunlar ışık hızı ile giderken çözümler mehter adımı ile iki ileri bir geri gitmektedir. Günübirlik pansuman tedbirler yerine kalıcı ve ortak çözümlere imza atılmalıdır. Sorunların çözümü konusunda resmi kurullar yeterli değildir. STK, gönüllüler il ve havza kurullarında yer almalı ve ortak akıl harekete geçirilmelidir. Toplumsal duyarlılık konusunda STK ve gönüllülerin yapacağı çalışmalar önemlidir.
Dr. Muzaffer Yurttaş
Manisa Su Platformu Sözcüsü
