ABD’ nin Çin’den ithal ettiği mallar için gelen konteynerı da limanlarında tuttuğu haberleri gündemde. Bu karar ticaret savaşlarının yeni bir perdesinin açıldığını gösteriyor; çünkü özellikle deniz ticaretinde konteyner bulmak zorlaştı; eğer sürekli konteyner dönüşümü olmazsa ticaret aksıyor, özellikle teslimatlarda gecikmeler oluyor. Çin boş konteynerları geri alıyordu.
Konteyner bulma zorluğunun deniz ticaretine de olumsuz yansıyacağı bekleniyor.
Birleşmiş Milletler Ticaret ve Kalkınma Konferansı’nın (UNCTAD) verilerine göre küresel ticaretin yüzde 80’i deniz taşımacılığı yoluyla yapılıyor.
Son aylardaki konteyner sıkıntısı maliyetlere yansıdı, navlun bedellerinde artışlar nedeniyle ihracat yüklerinin limanlarda ve depolarda yığıldığı haberleri alındı.
Öte yandan konteyner sorumluluğu armatörlere ait; özellikle Uzakdoğu gibi çok büyük armatörlere ve konteyner üretim hacmine sahip bölgelerde bu kararın uluslararası ticarete nasıl yansıyacağı halen net değil.
Ancak ABD’ nin, Çin’den gelen konteynerları geri göndermeme kararının süresi ve bu kararın ardındaki nedenler henüz açıklığa kavuşmadı.
Uzmanlar konteynerin limanlarda boş bekletilmesinin ticareti aksatacağı kadar iç piyasalarda fiyat artışlarına da sebep olabileceğini hatırlatıyor.
Aslında konteyner sıkışıklığı yeni değil; emtia sevkiyatlarında konteyner sorunu 2020 sonunda göstermeye başladı. Covid-19 salgınının azalmaya başladığı ve “Normalleşme” adımlarının arttığı 2021’de uluslararası ticaret hızla yükseldi.
Hem aşılamanın başlaması hem Noel döneminin yaklaşmasıyla tüketim yeniden canlandı.
Nitekim ‘Normalleşme’ adımları Baltık Kuru Yük Endeksi’ne de yansıdı. BDI, 10 yıldan uzun süredir ilk kez ocak ayında hızlı yükselişe geçti. Yabancı brokerlar bu yükselişi ‘çılgın parti’ olarak tanımladı. (BDI, aralık ortasından şubat ortasına kadar hep düşüş eğiliminde oldu ya da çok az artış yaşandı. Noel tatilini de kapsayan bu dönem, sektörde ‘ölü sezon’ olarak değerlendiriliyordu.)
Uzmanların verdiği bilgiye göre, imalat sanayiinde ekonomiye yönelik beklentiler arttı, satın almacılar siparişlerini hızlandırdı. Emtia fiyatlarındaki yükseliş de BDI’deki artışta etkili oldu, sanayide stoklama eğilimi başladı.