2024 yılında zeytin ve zeytinyağı üretiminde başlıca merkezlerinden olan Manisa, Aydın, Balıkesir, Çanakkale’de rekoltenin yüksek olması bekleniyor.
Geçen yıl iklim şartları ve hastalık nedeniyle zeytin ağaçlarında ekstra bir verim düşüklüğü yaşandı. Nitekim 2023 yılında zeytinde ağaç başına verim yüzde 55,7 azalarak 7,9 kiloya düştü. Ancak rekolte düşüklüğünün diğer nedeni de zeytinde ‘ yok yılı’ olarak adlandırılan ‘periyodisite’ etkisiydi; periyodisite yıllara göre inişli çıkışlı bir grafik izlendiğini gösterir. 2023 yılında Türkiye genelinde olduğu gibi çoğu illerde üretimde düşük rekolte gerçekleşti.
Nitekim 2022 yılı ise rekor üretimin gerçekleştiği bir yıl oldu.
Ancak ağaç varlığının 200 milyon adete çıkması ve yeni fidanların ürün vermesiyle ile var yılı ile yok yılı arasındaki farkın çok daraldığını söyleyebiliriz. Son yıllardaki üretim bunu doğruluyor.
Bu Yıl Zeytinyağı Fiyat Artışları Gevşeyebilir!
Türkiye zeytinyağı üretiminde 2016-2017 döneminde 58 bin ton artırarak 150 bin tondan 208 bin tona çıkardı. (Türkiye’de Zeytin hasadı Kasımda başlar, o nedenle zeytinyağı için ertesi yılın rekoltesinden söz edilir.)
2017- 2018 sezonunda üretim büyük bir sıçrama ile 263 bin tona çıktı. 2018-2019’da 193 bin 500 ton, 2019-2020’de 230 bin ton, 2020-2021’de 193 bin 500 ton; 2021-2022’de 205 bin ton oldu.
2022-2023’te ise Uluslararası Zeytin Konseyi’ne göre 380 bin ton, Ulusal Zeytin ve Zeytinyağı Konseyi’ne göre ise 421 bin ton zeytinyağı üretimi ile tüm zamanların rekoru kırıldı.
2024’de 180 bin ton ki Bu durum, zeytinyağı fiyatlarının artmasına ve üretici fiyatlarının yükselmesine yol açtı. Ayrıca 2023 yılında ise ”yok yılı” olması yanında son 500 yılın en kurak yılı olarak tarihe geçen 2022-2023 sezonunda dünyada da verim düşüktü.
Üstelik zeytin ağacı hastalığı nedeniyle 2023 yılında zeytinde ağaç başına verim yüzde 55,7 azalarak 7,9 kiloya düştüğünden zeytin miktarında önceki seneye göre yaklaşık yüzde 55’lik bir azalma oldu.
Ancak zeytinyağında stoklu çalışılır; nitekim 2023/24 ürün yılında yaklaşık 140.000 ton fazla stok vardı, bir de 180.000 ton hasat yapıldı; ihracatımız ve iç tüketimimiz sırasıyla 150 bin ton ve 160 bin ton iken, dünya fiyatlarıyla birlikte Türkiye’de de zeytinyağı fiyatı hızla arttı.
2023 yılında Türkiye’de de fiyatlar hızla arttığından 2023 temmuz ayı sonunda bu kez ihracata yasak getirildi. Hasat ile birlikte ihracat kısıtlaması da stokları etkileyince yeni sezon dökme zeytinyağı fiyat artışlarında gevşeme görülebileceği tahmin edilmektedir.