Türkiye Bilişim Sanayicileri Derneği’ nin hazırladığı Dijital Dönüşüm Endeksi Raporu’ na göre dijital alt yapının kullanım maliyetleri konusunda olumlu bir tablo görülüyor; özellikle satın alınabilirlik açısından… Çünkü hem ‘ortalama mobil hücresel tarifeler’ hem de ‘BİT altyapısı’ Türkiye’de nisbeten ucuz olduğu anlaşılıyor. (Fakat 2019’dan 2020 yılına ‘sabit genişbant internet tarifeleri’nin satın alınabilirliğinde küçük bir gerileme olmuştur.)
Ancak bu olumlu tablo yanında dijital altyapı ve kullanım verimliliğinde bazı sorunları da ortaya çıkarıyor.
Özellikle Dijitalleşme konusunda eğitim sistemimizin yeterli olmadığı anlaşılıyor. Eğitim sistemimizin BİT (Bilişim İletişim Teknolojileri- BİT) becerisi kazandırma yetkinliği’ nin henüz istenilen düzeyde olmaması bir yana, ‘STEM alanında yükseköğrenim mezunları’ nın az olması da dikkatleri çekiyor.
20-29 yaş arası her 1000 kişi arasında STEM (bilim, teknoloji, mühendislik ve matematik) alanındaki mezunların sayısı 20,21 olan Türkiye, bu alanda da sondan 5. sırada yer alıyor.
İnterneti bireysel kullanımda en iyi olduğumuz alan ‘sosyal ağlar!’
Öte yandan Türkiye’nin dijitalleşme konusunda en iyi olduğu alanın “Kullanım” olduğunu söyleyebiliriz.
Kullanım bileşeni ‘Bireysel kullanım’, ‘İş dünyası kullanımı’ ve ‘Kamu kullanımı’ olmak üzere üç alt boyutta incelenmektedir. Her üç boyutta da geçen seneye göre gelişme görüldü. Şaşırtıcı olmayacak bir biçimde, iş dünyasının kullanımı bireysel ve kamu kullanımından daha etkin olması da diğer önemli bir nokta.
Kamu kesiminin ise Kullanım performansının düşük olduğu anlaşılıyor. (Ancak araştırma raporları hazırlanırken kamu sektörü yetkilileri ile yapılan görüşmelerde bu konuda hızlı iyileşmelerin gündemde olduğu görülmüştür.)
Bireysel internet kullanımı oranında da Meksika ve Brezilya’nın ardından 3. sırada olan Türkiye’de, nüfusun yalnızca %71,04’ü bireysel internet kullanıcısıdır. Hanelerde bilgisayar sahipliği oranı %57,25 olan Türkiye, bu oranla seçilmiş ülkeler sıralamasının oldukça altında, sondan 4. sırada yer almaktadır.
Bireysel kullanımda en kötü iki alt boyut ‘cep telefonu aboneliği’ ve ‘mobil genişbant internet üyeliği’ dir. Her 100 kişi arasında 97,30 cep telefonu üyeliği ile Türkiye, Hindistan ve Meksika’nın ardından sondan 3. sıradadır. Ancak her 100 kişide yalnızca 16,28 sabit genişbant internet üyeliği ile Türkiye yine seçilmiş ülkeler ortalamasının altında, son sıralarda yer almaktadır. Tıpkı sabit genişbant internet üyeliği gibi, her 100 kişide 74,20 olan mobil genişbant internet üyeliği ile Türkiye, seçilmiş ülkeler arasında yine son sıralarda yer almaktadır.
Bireysel kullanımda en iyi olduğumuz alan “bireylerin sosyal ağları (Facebook, Twitter, LinkedIn vb.) kullanımı”dır. İkinci en iyi olduğumuz alan ise “hanelerde internet erişimi”dir. Her iki bulgunun da çok şaşırtıcı olduğunu söyleyemeyiz. Türkiye’de hanelerin %83,79’unda internet erişimi bulunmaktadır. Bu oran ile Türkiye seçilmiş ülkeler arasında orta sıralarda yer almaktadır.
Türkiye’de dijital verimlilik henüz istenilen noktada değil
Dijital altyapı ve kullanım verimliliğinde bazı teknik altyapı sorunlarımız da var.
Dijitalleşme için altyapıyı yetersiz kılan en önemli üç faktör ‘elektrik üretimi’, ‘uluslararası internet bant genişliği’ ve ‘güvenli internet sunucuları’ dır.
Dijital Dönüşüm Endeksi Raporu’ nda kişi başına yıllık elektrik üretimi, dünyada ortalama 6947 kWh iken Türkiye’de 3670 kWh olarak gerçekleştiği vurgulanıyor.
Buna göre seçili ülkeler arasında Türkiye’de kişi başına yıllık elektrik üretimi sondan 4. sırada yer alıyor.
Türkiye’nin performansının en düşük olduğu alanlardan birisi de ‘İnternet kullanıcısı başına uluslararası internet bant genişliği’ dir. Bu göstergede en kötü performans 850 kb/s ile Honduras iken, en iyi performans 10767262 kb/s ile Hong Kong’a aittir.
Türkiye’nin değeri ise 94995 kb/s ile 429665 kb/s olan dünya ortalamasının bir hayli altında olduğu görülüyor.