Dünyadaki ticaret savaşları artık ‘konteyner taşıması’ üzerinden yapılmaya başladı

Haber-İnceleme: Osman Özbaş

Geçen yıl Covid 19 krizi ile yaşadığı tedarik zincirindeki aksamaları yerini ‘konteyner savaşlarına’ bıraktı!’ Bir iddiaya gelen dünyadaki ticaret savaşları artık konteyner taşıması üzerinden yapılmaya başladı. Uluslararası ticarette nakliye yapılacak mallar için boş konteyner bulmak zorlaştı. Navlun fiyatları arttığı gibi ‘konteyner’ üzerinden Amerika-Çin rekabeti de şiddetleniyor:

Çin boş konteynerlerin kendi limanlarına aktarılması için armatörlere baskı yapıldığı iddiaları konuşulurken; ABD, İsrail, Suudi Arabistan gibi ülkeler, kendi limanlarından boş konteyner çıkışına izin vermediği haberlerde yer aldı.

Türkiye’ de ihracatçıların konteyner bulmakta ve ihracat taşımalarında sıkıntı çektiği de vurgulanıyor. Geçen birkaç ay içinde boş konteyner bulunamadığı için ihracat yükleri limanlarda ve depolarda yığıldı. Otomotivden, tekstile, mobilyadan makineye kadar birçok sanayici lojistik aksaklıklar nedeniyle siparişlerini zamanında teslim edemedi.

Son yıllarda küresel ticaret düşüyordu

Son aylardaki uluslararası ticaretteki hareketlenme Küresel ekonominin öncü göstergelerinden Baltık Kuru Yük Endeksi’ne de (Baltic Dry Index-BDI) yansıdı. BDI, 10 yıldan uzun süredir ilk kez ocak ayında hızlı yükselişe geçti.

Geçen yıl koronavirüs etksinin ekonomilerin büyümesini olumsuz etkilediği bir dönemde dünya dış ticaret hacmi de düştü. Ancak bu düşüş eğilimi 2018-2019 yıllarında da yavaşlama gösteriyordu. 2017 yılında yüzde 4,7 büyüyen dünya ticaret hacmi 2018 yılında yüzde 3,3’lük büyüme performansıyla belirgin bir yavaşlama gösterdi. 2019-2020 yılında küresel ticaret hacmindeki yavaşlama devam etti.

Bu yıl ise daha ilk aylarında Baltık Kuru Yük Endeksi’nde toparlanma hızlı bir şekilde kendini gösterdi. Küresel ekonomiye dair olumlu sinyaller veren Baltık Kuru Yük Endeksi, 2020-16 Ekim’den bu yana en yüksek seviyeye ulaştı. Bu rakamlar endeksin yaklaşık 10 yıldır ilk kez ocak ayında yükselişe geçtiğini gösteriyor.

Bundan önceki yıllarda BDI, aralık ortasından şubat ortasına kadar hep düşüş eğiliminde oldu ya da çok az artış yaşandı. Noel tatilini de kapsayan bu dönem, sektörde ‘ölü sezon’ olarak değerlendiriliyordu.

Bu yılın başındaki Küresel ekonominin öncü göstergelerindeki olumlu işaretlerin özellikle koronavirüs aşısına dair gelişmelerin etkilediği biliniyor. Bununla beraber pandemide kısıtlanan lojistik nedeniyle stokların azalmasının yerini, bu yıl kapasite arttırımına dönüşmesinin de payı var.