Türkiye’de eskiden ilkokul dahil dönemsonu bitime sınavları vardı; bunlar eğitim döneminin derslerini iyi izleyen ve bilinçli okuma anlama seviyesini akıl yürütme yoluyla ölçen eğitimin öğrenciyi düşünmeye sevk eden yöntemlerinden biri olarak kullanılıyordu.
Bugün ülkemizde çoktan seçmeli bir eleme sistemi mevcut. Ancak Avrupa’da pekçok okul klasik eğitim metodolojisini kullanmaya devam ediyor.
Örneği Fransa… bir nevi lise bitirme sınavı olan ve üniversiteye girmek için geçilmesi gereken sorulardan bir demet alıntılayacağız; Baccalauréat sınavı adı verilen bu değerlendirmede öğrencilerin ilgi alanları ve entelektüel birikimlerini ölçülüyor. Dediğimiz gibi Türkiye’ de de bir zamanlar bu uygulama vardı, sonra kaldırıldı.
Fransa’ da bu sınavlar için dershanelere gitmenize gerek yok.
Okul bitirme sınavları üniversiteye giriş puanı açısından belirleyici olması yanında, konuların ele alış biçimi, düşünme ve değerlendirme derinliğine ilişkin eğitim kalitesini göstermesi açısından önemli.
İşte Baccalauréat sınavının 2020 yılına ait sorularından bir demet:
Bu sorulara Siz de Cevap Arayabilirsiniz!
(Edebiyat Konuları)
‘Zamandan kaçmak mümkün müdür?’
‘Bir sanat eseri nasıl iyi biçimde açıklanabilir’
‘Hegel’ den alıntılanan metni (Doğa kanunları ile beşeri- hukuktan doğan- kanunların arasındaki farka dair) açıklayınız.’
(Ekonomik ve Toplumsal)
‘Ahlak en iyi siyaset midir?’
‘Emek insanları ayrıştırır mı?
(Teknolojik)
‘Yalnızca değiştirilebilir olan şeyin mi değeri vardır?’
(Bilim) ‘Çok sayıda kültürün varlığı insan türünün birliği önünde engel oluşturur mu?’ ‘Ödevlerini tanımak özgürlüğünden vazgeçmek anlamına gelir mi?’ ‘FREUD’ tan alıntılanan metni (Bilimsel araştırmanın zaman içinde seyri üzerine) açıklayınız.’
(Tarih) ‘2. Dünya Savaşı’nın sonundan bu yana çatışma merkezi olarak Yakın ve Orta Doğu.”
(Görseller ve örnek sorular Bahadır Kaleağası’nın 2020, 8. ayında sosyal medya hesabı twetter hesabından alınmıştır.)