Yükseköğretim Kurulu(YÖK) onayıyla Ege Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü çatısı altında çok disiplinli olarak “Endüstri Bitkileri ve Teknolojileri Anabilim Dalı” kuruldu. Ülke ekonomisinde önemli bir yeri olan sanayi bitkileri olarak da isimlendirilen endüstri bitkilerine yönelik çalışmalar sonuç verdi.
Türkiye’de tahıllardan sonra en çok yetiştirilen tarım ürünleri olan endüstri bitkileri; doğrudan tüketilmeyip, fabrikalarda işlenerek katma değer kazanıyor.
Multidisipliner işbirliği
Ege Üniversitesi’ nde Anabilim Dalının kuruluş aşamasında katkıda bulunanlara teşekkür eden Endüstri Bitkileri ve Teknolojileri Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Emre İlker, “Endüstri bitkileri; sadece yağ ve lif bitkileri değil, nişasta ve şeker bitkileri, keyif bitkileri, tıbbi ve aromatik bitkiler, konserve sanayisinde kullanılan sebzeler gibi bir çok bitki türünü kapsar. Tarım bilimlerinin yanı sıra, bunları katma değere dönüştüren tüm bilim dalları ve sektörleri, enstitümüzde temsil edilecek. Çünkü tarladan sofraya, fabrikaya, gıdaya, şeker ve şekerlemelere, yem sanayine, giysiye, ilaca, keyfe varıncaya kadar spesifik uzmanlık alanları var. Anabilim Dalımız, anılan tüm bu uzmanlık alanlarını kapsayacak şekilde bir eğitim programı ile Türkiye’de bir ilki gerçekleştirecek. ” dedi.
Ege Üniversitesi’nin dahil olduğu projeler ile GDO’suz soya çeşitleri tescil edildi.
Biyokütle Enerji Sistemleri ve Teknolojileri Uygulama ve Araştırma Merkezi (BESTMER) ile iş birliği yapacaklarını ifade eden Prof. Dr. İlker, endüstriyel bitki üretiminin ekonomiye önemli katkıları olacağını ifade etti.
Prof. Dr. İlker, “Ülkemizin toplam bitkisel yağ ve yağlı tohumlar ithalat rakamları ise petrolden sonra en büyük değere ulaşmaktadır. 2018 yılında Türkiye 4 milyar Amerikan dolarını bu amaçla yurt dışına göndermiştir.
İthalat sonucu elde edilen ürünler yine yurt dışına satılmakta, döviz kaybımız azaltılmaktadır ancak yine de bu paranın 1.3 milyar dolarını, ülkemizde başarılı bir şekilde yetiştirilmesi mümkün olan fakat küçük bir
üretim alanına sahip durumdaki soya tohumu ve küspesi oluşturmaktadır. Ülkemizde, Ege Üniversitesi olarak bizim de içinde olduğumuz projeler ile GDO’suz soya çeşitleri tescil edilmiştir ve bunların üretimi yanında katma değere dönüştürülmesi ile Avrupa’nın talep ettiği GDO’suz soya ve yan ürünleri ülkemizden karşılanabilir hale gelecektir. Yağ bitkileri ayrıca stratejik bir öneme de sahiptir. Ülkemiz petrol fakiri bir ülke olması sebebiyle, stratejik olarak biyodizel ve etanol üretimini yapmaya mecburdur. Olası bir ambargo yada kötü senaryo halinde bu kaynaklar öz
kaynağımız olarak devreye girmelidir” dedi.
“Ağaç kaynaklı kâğıt 4 kez geri dönüştürülebiyor, kenevirde ise 9 kez geri dönüştürülebiliyor!’
Prof. Dr. İlker, ülkemizde Kenevir tarımının yeniden hareketlendiğini söyledi.
Endüstri bitkileri açısından önemli bir yere sahip olan kenevir Türkiye’de uzun yıllardır uyuşturucu yapımında kullanıldığı için yasaklıydı; yeni düzenleme ile devlet kontrolü altında kenevir yetiştiriciliği yapmak mümkün hale geldi.
Prof. Dr. İlker şunları söyledi:
”Bugün dünyada 60 milyar dolarlık bir ciroya sahip olan kenevirin 2035 yılında 270 milyar dolarlık bir ciroya ulaşacağı tahmin edilmektedir. Ayrıca ülkemiz kendi ormanlarını koruyabilmek adına kâğıt hammaddesini dışarıdan ithalat yolu ile karşılamaktadır. Ülkemizde yetiştirilecek olan kenevirden kâğıt üretimine geçilebilir ve 4 kez geri dönüştürülebilen ağaç kaynaklı kâğıt yerine 9 kez geri dönüştürülebilen kenevir kaynaklı kâğıt üretimi yapılabilecektir. Yine Cannabidiol (CBD) içeriği açısından tıbbi kenevir amacıyla tüm dünyada büyük bir rekabet söz konusudur. 30 yıldır elini kenevirden çekmiş olan ülkemiz, acil olarak kenevir tarımını artırmalı ve bunun endüstrisi için gerekli yatırımlar yapılmalıdır. Nitekim bazı holdinglerimizin yatırım hazırlıkları içerisinde oldukları bilinmektedir ve bunlardan bazıları üniversitemizden danışmanlık ve Ar-Ge hizmeti almaktadırlar” diye konuştu.