Adalet Bakanlığı’ nda alternatif uyuşmazlık çözüm yöntemleri başarıyla uygulanıyor. Ceza uyuşmazlıklarında uygulanan uzlaştırmayla ihtilaflar mahkemeye gidilmeden çözüme kavuşturularak, toplumsal uzlaşı kültürünün gelişmesine de katkı sağlanıyor. Bugüne kadar uzlaştırma kapsamında dosyaların 921 bin 864’ünde taraflar anlaştı. Uygulamanın başarı oranı yüzde 83 oldu.
Adalet Bakanlığının ceza uyuşmazlıklarında dostane çözüm yolu olarak uygulamaya koyduğu uzlaştırma, vatandaşlar arasında da büyük memnuniyet oluşturdu. 2005 yılında başlatılan uygulama Adalet Bakanlığı tarafından 2016 yılında gözden geçirilen ve kapsamı genişletilen yeni düzenlemeler 1 Ocak 2017 itibariyle hayata geçirildi.
BAŞARI ORANI YÜZDE 83
Adalet Bakanlığı verilerine göre bu güne kadar 1 milyon 114 bin 903 dosyanın uzlaştırma müzakeresi tamamlandı ve 921 bin 864 dosya uzlaşma ile sonuçlandı. Böylece müzakere edilen ve başarıyla tamamlanan dosyalarda başarı oranı yüzde 83 oldu.
EN GEÇ 1 AYDA SONUÇLANIYOR
Her yıl 200 asliye ceza mahkemesinin bakacağı dosya, uzlaştırmacılar aracılığıyla çözüme kavuşturulabiliyor. Üstelik taraflar bu yöntem ile en geç bir ayda sonuca ulaşabiliyor. Eğer uzlaştırma kurumu, hukuk sistemimize kazandırılmamış olsaydı bu dosyaların asliye ceza mahkemelerinde karara bağlanması ortalamalara ve hedef süreye bakıldığında 10 ay sürecek, istinaf süreci de düşünüldüğünde bu süre daha da uzayacaktı. 2020 yılında bugüne kadar en fazla uzlaşma basit yaralama, hakaret, tehdit, suç eşyasının satın alınması veya kabul edilmesi, mala zarar verme, taksirle yaralama, sesli yazılı veya görüntülü bir ileti ile hakaret ve basit hırsızlık suçlarında gerçekleşiyor.
UZLAŞTIRMA SÜRECİ MAĞDUR VE FAİLİN KABULÜYLE BAŞLIYOR
İlk olarak uzlaştırma süreci mağdur ve failin kabulüyle başlıyor. Süreç yine aynı şekilde tarafların özgür iradesiyle sürdürülüyor. Uzlaştırmada kararı taraflar veriyor ve anlaşma konusu edimi de yine taraflar belirliyor. Şüpheli ve mağdur görüşmeleri, uzlaştırmacılar eşliğinde gerçekleştiriliyor. Hedefi, suçun işlenmesinden sonra fail ve mağdur arasında meydana gelen çekişmeyi, tarafsız bir uzlaştırmacının girişimiyle çözmek olan uzlaştırma görüşmelerinde, mağdurdan özür dilenmesi, maddi veya manevi zararın karşılanması, bir kamu kurumu veya kamu yararına hizmet veren özel bir kuruluş aracılığıyla yardıma muhtaç kişilere bağışta bulunulması gibi edimler belirlenebiliyor.
MAĞDURUN TALEBİNE GÖRE BAĞIŞ CEZALARI VERİLEBİLİYOR
Şüpheliler uzlaşmanın gerçekleşmesi halinde bu edimleri yerine getirerek uyuşmazlık konusu dosya dava konusu olmadan çözüme kavuşturuluyor. Uygulamada taraflar çeşitli edimler belirleyerek uzlaşabiliyor. Mağdurlar da suç nedeniyle uğramış oldukları zararları hızlı bir şekilde telafi etmiş oluyor.
5 BİN UZLAŞTIRMACI İÇİN SINAV 9 MAYIS’TA
Öte yandan Adalet Bakanlığı Ceza İşleri Genel Müdürlüğü Alternatif Çözümler Daire Başkanlığı’nca 2021 yılı içerisinde 5 bin uzlaştırmacı sisteme dahil edilecek. 9 Mayıs 2021’de Anadolu Üniversitesi tarafından yapılacak sınav, uzlaştırmacılık eğitiminin en yoğun şekilde verildiği Adana, Ankara, Antalya, Bursa, Diyarbakır, İstanbul, İzmir, Kayseri, Samsun ve Van’da gerçekleştirilecek.